Selecteer een pagina

Een “repeteerbeeld”.

De meeste beelden die op Bali werden en worden gesneden zijn interpretaties van mythische figuren, dansers danseressen, beroepen, mannen en vrouwen, of dagelijkse situaties en taferelen. Sommige voorstellingen zie je in allerlei uitvoeringen terug. Eigenlijk zijn de meeste hoofdstukken van mijn website onder het tabblad “Balinese houtsnijwerken” daar allemaal voorbeelden van. Om er een paar voorbeelden van te noemen: de hanenvechter, de boogschutter, de vrouw met mand op het hoofd, het zijn allemaal veel voorkomende sculpturen. Bij al deze beelden, als het dus om personen gaat,  zie je dat er soms een bepaalde stijl of een steeds weerkerend typetje wordt uitgebeeld, maar meestal heb je niet de neiging om te zeggen: “Hé, hem of haar heb ik al eens eerder gezien”. Neen, meestal zeg of denk je “die voorstelling komt me bekend voor”.

Toch ben ik in de loop de jaren dat ik verzamel 1 speciaal beeld tegengekomen, waarbij je tot de conclusie komt dat dit om dezelfde persoon gaat die is uitgebeeld. Daarbij denk ik ook, dat dit beeld of door dezelfde houtbewerker, of tenminste binnen 1 kunstenaarsgroep of –familie werd gemaakt. Het beeld dat ik bedoel betreft de op de grond zittende, enigszins verveeld kijkende, gespierde Javaanse jongeman. De eerste keer dat ik dit beeld tussen vele andere beelden voorbij zag komen was op een filmpje van “Art from Bali” van Tobo Art Sales. Het filmpje heet “Singapore Balinese Woodcarvings” en het beeld is heel kort te zien aan het eind van deel 1. Dit filmpje is ook te vinden op Youtube. De beschrijving luidt: “An overview of the Balinese art deco carvings, which were sold during an auction in Singapore in May 2010. The pieces came from a Dutch private collector. Most of the carvings were made in Bali during the 1930s.”

Elders op mijn website beschreef ik al hoe ik op een late avond in het bezit kwam van dit beeld. Omdat ik graag iets meer wilde weten over de waarde van dit beeld schreef ik op 28 februari 2012 een mail aan Ton Boutellier van Tobo Art: “Dag Ton, Wat vind jij van deze? Die plukte ik dit weekend van MP. Volgens mij is het een oudje. Niet gesigneerd, maar wel vreselijk mooi gedetailleerd, vooral die spieren zijn fantastisch uitgewerkt. Zou het een Fatima-beeld zijn? Groeten Bart.” Die Fatima-suggestie kwam voort uit het feit dat ik begrepen had dat Fatima een houtbewerker is of was die vooral anatomisch mooi gesneden beelden maakt(e). Op 3 maart 2012 kreeg ik antwoord van Ton: “Sorry voor de late reactie, was even heel druk. Ja dat exacte beeld heb ik ook gehad, en zelfs twee keer!!!!! Kortom, het is wat ik noem; een kopie- of repeteer beeld. Maar nu komt het goede nieuws; het is een zeer goed gesneden beeld, en ik heb het een keer voor 500E en een keer voor 800E verkocht!. En dat is ook gelijk de waarde van het beeld. De kopieën zijn waarschijnlijk gemaakt door een en dezelfde Balinese snijder, die bemerkte dat dit zittende mannetje goed lag bij de toeristen, en dan maken ze er gewoon een paar bij! Groetjes Ton.”

Het is nu december 2016 en ik heb dit beeld nog steeds in mijn bezit. Inmiddels heb ik het beeld nog eens op Marktplaats aangeboden gezien. Ik had eigenlijk al overeenstemming over de prijs toen de aanbieder mij schreef: “Beste Bart, ik heb nu een bod van € 1.250,00. Ik neem aan dat jij daarin niet mee gaat.” Daar had hij helaas gelijk in en ik zag het beeld dus aan mijn neus voorbij gaan. Het was ook al te mooi om waar te zijn. Een ander die dit beeld in zijn collectie heeft is Joey Steevensz. De kop van de man is onmiskenbaar dezelfde, maar de hand in het haar wijkt af van die van mij. Onlangs kwam Joey in het bezit van een tweede exemplaar. Helaas is van dat beeld een punt van de hoofddoek afgebroken geweest en (netjes) gelijmd. Ik heb met Joey afgesproken dat ik binnenkort bij hem langs ga om de beide beelden nogmaals te fotograferen.

Op 7 december 2016 kreeg ik via mijn website het volgende bericht: “Hallo Bart, Hier even Dick uit Zoetermeer. jij heb een beeld, ik denk 1 van de mooiste die je hebt. De man die gehurkt zit, zonder attributen. Kan jij mij van dat beeld een foto van doormailen. Ik zie het beeld niet op je site. Hoor van je. Gr. Dick.” Voor het gemak heb ik Dick toen gebeld en hem verteld waar het beeld op mijn site te vinden is. Dick reageerde: “Leuk dat je belde. Ik kan dit beeld van iemand kopen van mijn werk, een Kamerlid, dus dat is best wel leuk. Volgende week neemt hij het mee, ben benieuwd of die zo mooi als de jouwe is. We spreken gauw af. Gr Dick.” Inmiddels is Dick langs geweest met het beeld en het is onmiskenbaar dezelfde figuur. Het beeld is enkel van een lichtbruinere houtsoort, het is ook iets kleiner (28 cm. hoog) en het mist de hoogglans die op mijn exemplaar aanwezig is. Wij kwamen beiden tot de conclusie dat het exemplaar dat ik heb hoger van kwaliteit is.

Uiteindelijk heb ik geen idee hoe groot het aantal van deze op de markt gezette “klonen” is. Als ik er zelf al een stuk of 5 ben tegengekomen en Ton er ook al meerdere heeft gezien, dan vind ik het interessant om te inventariseren wie er nog meer een heeft, al dan niet in Nederland. Ik zou het dan ook geweldig vinden wanneer u, wanneer u dit beeld in uw bezit heeft, mij daarvan drie of vier foto’s zou willen toesturen met wat aanvullende informatie erover. Ik zal de tekst dan eventueel redigeren en op mijn website op deze pagina toevoegen. Het gaat hier tenslotte om een prachtig, technisch geweldig gesneden, en waardevol beeld.

Nogmaals, er zijn heel veel repeteerbeelden bekend, maar het gaat mij echt om beelden die door dezelfde houtbewerker “in serie” werden gemaakt. In mijn rubriek Berichten, in de linker kolom van mijn website, maakte ik melding van “Hoe Piet in Zoetermeer terecht kwam”. Op zich was dat een leuk verhaal en ik ben nog steeds heel blij met Piet. Onlangs zag ik echter op Marktplaats weer zo’n waterschenker aangeboden en de gelijkenis was best wel heel treffend. Ik heb me er hard voor gemaakt om dat beeld binnen te halen en dat is me inderdaad gelukt. Het beeld is gemaakt van een veel lichtere houtsoort, maar de gelijkenis is verbluffend en ik ga er dan ook van uit dat deze twee beelden door dezelfde houtbewerker werden vervaardigd.

In de galerij hieronder kunt u de beide beelden vergelijken.

Zaterdag 29 juli 2017 ben ik naar Joey in Utrecht gereden om mijn beeld daar samen met de twee van hem te kunnen fotograferen.

Een van Joey’s beelden is gesigneerd met: “I.D.L. NGURAH RAI, Den Pasar Bali, ABIAN TIMBUL”

Toen ik “NGURAH RAI” googelde vond ik bij Wikipedia de volgende informatie: “I Gusti Ngurah Rai (Desa Carangsari, Badung (Bali), 30 januari 1917 – Marga, Tabanan (Bali), 20 november 1946) was de commandant van de Indonesische onafhankelijkheidsstrijders op Bali, die tijdens de politionele acties tegen het Nederlandse leger vochten.

Ngurah Rai bezocht in zijn jonge jaren een Nederlandstalige lagere school. Daarna ging hij naar de middelbare school in Malang. Hij kreeg ook Nederlandse militaire training bij de Militaire Cadettenschool te Gianyar op Bali en in Magelang in Centraal-Java.

Hij kreeg in 1975 van de Indonesische overheid de titel “nationale held van Indonesië” (Gelar Pahlawan Nasional Indonesia). De Luchthaven Ngurah Rai op Bali werd naar hem vernoemd. Ook werd hij afgebeeld op een bankbiljet van 50.000 roepia.” Misschien dat dit beeld een ode aan hem is en deze bekende figuur moet voorstellen.

Hij kreeg in 1975 van de Indonesische overheid de titel “nationale held van Indonesië” (Gelar Pahlawan Nasional Indonesia). De Luchthaven Ngurah Rai op Bali werd naar hem vernoemd. Ook werd hij afgebeeld op een bankbiljet van 50.000 roepia.

Mijn “Gehurkt zittende Javaanse man” samen met de twee van Joey.

Inmiddels, heeft Dick de Haan d.d. 29 mei 2018 zijn beeld aan mij verkocht en heb ik nu dus twee exemplaren ervan in mijn bezit, net als Joey. Ik ben van plan de twee binnenkort samen met die van Joey te fotograferen.  Vier op een rij, het lijkt wel een spel, maar wie maakt dat ik er vijf op een rij zou kunnen fotograferen.

 

 

 

 

 

 

 

Translate »